Το επακόλουθο μιας δίαιτας χωρίς αλλαγή των επιβλαβών διατροφικών συνηθειών: το βάρος αυξήθηκε, η αυτοεκτίμηση μειώθηκε

Είμαι ψυχολόγος, οπότε μου αρέσει να ρωτάω «γιατί». Γιατί συνεχίζουμε να πέφτουμε σε αυτή την παγίδα (στα ψέματα που μας τάζουν); Αποδεικνύεται ότι πίσω από αυτό κρύβεται ένας φυσικός μηχανισμός. Όταν έχουμε κάποιο πρόβλημα, θέλουμε μια λύση. Όσο μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα, τόσο περισσότερο θέλουμε μια λύση. Αυτό είναι φυσικό, είναι αυτό που ονομάζουμε κίνητρο διαφυγής («Διακτίνισέ με, Σκότι», όπως θα λέγανε και όσοι από εσάς είναι αυθεντικοί φαν του Σταρ Τρεκ). Θέλουμε να σταματήσει ο πόνος. Θέλουμε τη λύση, τη θεραπεία.

Το πρόβλημα είναι ότι προσεγγίζουμε την απώλεια βάρους, σαν να είναι αλήθεια ότι μπορούμε να χάσουμε όσο βάρος θέλουμε. Μην μου πείτε ότι δεν έχετε σκεφθεί να φτάσετε το επιθυμητό ή το ιδανικό βάρος για σας. Η επιστήμη έχει άλλη άποψη. Το βάρος δεν αποτελεί συμπεριφορά και δεν μπορεί να ελεγχθεί ως συμπεριφορά. Η όρεξη ρυθμίζεται από σύνθετες ορμόνες και λειτουργίες του εγκεφάλου και το σώμα αντιστέκεται σθεναρά στην απώλεια βάρους. Η επιστήμη της παχυσαρκίας ως νόσου μας αφηγείται μια ιστορία επιτυχίας η οποία είναι σχεδόν το αντίθετο από αυτό που ακούμε στα μέσα ενημέρωσης και αυτό που ακολουθούμε από τότε που θυμόμαστε τους εαυτούς μας.

Το αποτέλεσμα είναι δύο ατυχείς συνέπειες. Πρώτον, οι άνθρωποι που ζουν με υπερβολικό βάρος και θέλουν να χάσουν το υπερβολικό τους βάρος είναι πλέον βαρύτεροι από όταν ξεκίνησαν τις προσπάθειές τους για απώλεια βάρους. Πόσο λυπηρό είναι αυτό; Η βιολογία προκάλεσε το αντίθετο αποτέλεσμα. Δεύτερον, βλέπουμε ότι αυτή η εμπειρία της κατ’ επανάληψη απώλειας βάρους είχε εξαιρετικά αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις. Η αυτοεκτίμηση των περισσότερων ανθρώπων έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα. Επικρατούσε πάντα η άποψη ότι το βάρος είναι ελεγχόμενο και το μόνο που χρειάζεστε είναι η θέληση να τρώτε λιγότερο και να κινείστε περισσότερο. Είναι τόσο απλό.

Επομένως, αν δεν τα καταφέρνετε (κάτι το οποίο πλέον γνωρίζουμε ότι δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένης της γενετικής, της βιολογίας, του περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής μας), υποθέτω ότι αυτό είναι μάλλον ένα ακόμα πλήγμα για την αυτοεκτίμησή σας.

Αυτό το βασανιστήριο πρέπει να σταματήσει. Το βάρος δεν είναι συμπεριφορά και το μέγεθος του σώματος δεν είναι αμαρτία. Οι άνθρωποι έχουν διάφορα σχήματα, μεγέθη και χρώματα. Δεν υπάρχει ένα μέγεθος για όλους! Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό για όλους εμάς, είτε επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου είτε πολίτες, να αποδεχθούμε την ποικιλομορφία του σώματός μας. Αν μπορούμε να προωθήσουμε την παχυσαρκία ως νόσος, κι όχι ως έναν αριθμό στη ζυγαριά, μπορούμε να βοηθήσουμε.

Η παχυσαρκία είναι οι συνέπειες του υπερβολικού λιπώδους ιστού (λίπος) που διαταράσσει την υγεία, τη λειτουργικότητα και την ποιότητα της ζωής. Το βάρος σας δεν είναι η αξία σας. Θεωρώ χρήσιμη την έννοια του «καλύτερου βάρους». Το καλύτερο βάρος είναι το βάρος που μπορείτε να επιτύχετε και να διατηρήσετε, ενώ ζείτε τη ζωή σας με τον πλέον υγιή και χαρούμενο τρόπο. Εάν δεν μπορείτε να το επιτύχετε, εάν δεν μπορείτε να το διατηρήσετε, εάν πρέπει να κάνετε κάτι ανθυγιεινό για να το καταφέρετε ή εάν η επίτευξή του σας κάνει να δυστυχείτε, αυτό ΔΕΝ είναι το καλύτερο βάρος σας.            

Φαντάζεστε πώς θα ήταν ο κόσμος μας εάν δεν αποδίδαμε αξία στο σωματικό βάρος; Θα ήταν ένας καλύτερος κόσμος. Μπορούμε να συνεχίσουμε να προάγουμε το υγιές βάρος και στην πραγματικότητα μπορεί να καταφέρνουμε καλύτερα να διατηρούμε την απώλεια του βάρους όταν έχουμε χάσει μέτριο αριθμό κιλών.

Νομίζω ότι καθώς προχωρούμε, έρχεται η ώρα να εστιάσουμε στην προώθηση του υγιούς καλύτερου βάρους, ενώ ταυτόχρονα προάγουμε τη θετική αυτοεκτίμηση. Επειδή είμαστε κοινωνικά όντα, αυτό που σκέφτονται οι άλλοι για εμάς είναι πάντα πολύ σημαντικό. Αλλά πρέπει να υπάρχει όριο σε αυτό. Καθώς αναπτυσσόμαστε ως κοινωνία, έχουμε την επιλογή να επανεξετάσουμε τις πεποιθήσεις που έχουν εδραιωθεί στην κουλτούρα μας. Ενδεχομένως να είστε πολύ νέοι για να θυμάστε, αλλά το πολιτισμικό πρότυπο του λεπτού ανθρώπου, ειδικά στις γυναίκες, δεν υπήρχε από πάντα.                     

Στη δεκαετία του ’60 έκανε την εμφάνισή του ένα νεαρό μοντέλο, εξαιρετικά αδύνατο, με το όνομα Twiggy (σας παροτρύνω να δείτε ποια είναι). Πριν από αυτό το μοντέλο, το επιθυμητό σχήμα του γυναικείου σώματος είχε περισσότερες καμπύλες (όπως της Marilyn Monroe). Δεν έχουμε αναπτυχθεί ως κοινωνία για να αποδεχόμαστε την ποικιλομορφία; Τώρα, περισσότερο από ποτέ, μπορούμε να επιλέξουμε. Δεν χρειάζεται να ζήσουμε τη ζωή μας σύμφωνα με κάποιο άλλο επιβεβλημένο πρότυπο. Ελπίζω πραγματικά ότι καθώς αναπτύσσουμε θεραπείες για την παχυσαρκία που είναι περισσότερο υποστηρικτικές και βασισμένες σε αποδεικτικά στοιχεία, θα παρέχουμε επίσης ένα πλαίσιο για την προώθηση του θετικού σεβασμού προς τον εαυτό μας.

Τι είναι η αυτοεκτίμηση; Λοιπόν, η αυτοεκτίμηση είναι η εκτίμηση που έχετε για τον εαυτό σας. Λυπούμαστε αν αυτό ακούγεται απλό. Για σταθείτε λίγο, ίσως να είναι ακόμα πιο απλό. Η αυτοεκτίμηση βρίσκεται ανάμεσα σε εσάς και στον εαυτό σας. Υπενθυμίζω συχνά στους ανθρώπους που βλέπω στο ιατρείο μου τα εξής:                                                

• Η αυτοεκτίμηση δεν κερδίζεται

• Η αυτοεκτίμηση δεν χαρίζεται

• Η αυτοεκτίμηση δεν δανείζεται

• Η αυτοπεποίθηση δεν λαμβάνεται

• Η αυτοεκτίμηση δεν αγοράζεται

• Η αυτοεκτίμηση ΠΑΝΤΑ ΔΙΕΚΔΙΚΕΙΤΑΙ

Εάν καταφέρουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να πάψουν να πιστεύουν στο μύθο που υποστηρίζει ότι η διαχείριση της παχυσαρκίας επιτυγχάνεται με κατανάλωση μικρότερης ποσότητας φαγητού και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, ίσως καταφέρουμε ακόμα καλύτερα να αποδεχθούμε την ποικιλομορφία στο σώμα μας και την επίδειξη σεβασμού απέναντι στους άλλους. Σας παρακινώ να επιδεικνύετε εκτίμηση στο σώμα στο οποίο γεννηθήκατε, να σέβεστε τα επιτεύγματα που μπορείτε να επιτύχετε και να διεκδικήσετε την αξία και την αξιοπρέπεια που πηγάζει από μέσα σας.