Η απώλεια βάρους και η διατήρηση του μειωμένου βάρους συχνά
εκλαμβάνεται ως ένα απλό ζήτημα «ενέργειας που προσλαμβάνεται και
ενέργειας που καταναλώνεται», δηλαδή πόσο τρώει κάποιος και πόσο
κινείται. Ωστόσο, η επιστήμη έχει αποδείξει ότι η παχυσαρκία έχει
πολλές αιτίες, μερικές από τις οποίες δεν εμπίπτουν στην επίγνωση ή
στον έλεγχο του ατόμου που ζει με παχυσαρκία.
«Πηγαίνω στο γυμναστήριο, τρώω πολύ μικρές μερίδες, κάνω γιόγκα, αλλά
εξακολουθώ να είμαι υπέρβαρη. Οι άλλοι άνθρωποι γύρω μου λένε “αν τρως
λιγότερο και κινείσαι περισσότερο, θα είσαι μια χαρά”. Αλλά πραγματικά
δεν είναι τόσο απλό».
Για τη Vicki Mooney, μητέρα τριών παιδιών στην Ισπανία, η βοήθεια
που ζήτησε από τον γιατρό της αποτέλεσε σημείο καμπής στη ζωή της. Την
βοήθησε επίσης να συνειδητοποιήσει ότι η παχυσαρκία δεν είναι ένα απλό
θέμα του τρόπου ζωής, αλλά μία χρόνια νόσος με πολλές αιτίες.
Οποιοσδήποτε έχει περάσει έστω και στο ελάχιστο αυτά που πέρασε η
Vicki γνωρίζει πολύ καλά ότι η απώλεια βάρους είναι δύσκολο εγχείρημα.
Και ακόμα δυσκολότερο είναι η διατήρηση του μειωμένου βάρους μετά.
Ωστόσο, φαίνεται να επικρατεί η άποψη ότι οι άνθρωποι που ζουν με
παχυσαρκία φέρουν εξ ολοκλήρου την ευθύνη για την κατάστασή τους.
Επικρατεί η άποψη ότι αν τρώμε το σωστό φαγητό και ασκούμαστε με τον
σωστό τρόπο, δεν θα έχουμε παραπάνω βάρος. Αν και πράγματι υπάρχει
ένας μηχανισμός πρόσληψης και κατανάλωσης ενέργειας, αυτό αποτελεί
υπεραπλούστευση και μπορεί να πληγώσει βαθύτατα τα άτομα που πάσχουν
από παχυσαρκία. Η απώλεια βάρους εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ
της ποσότητας της ενέργειας που καταναλώνουμε και της ποσότητας της
ενέργειας που χρη ξοδεύουμε. Ωστόσο, οι αιτίες της έλλειψης
ενεργειακής ισορροπίας είναι περίπλοκες και ποικίλλουν από άτομο σε
άτομο.
Αντίθετα, κορυφαίοι επιστήμονες συμφωνούν ότι οι
άνθρωποι που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερβολικού βάρους μπορεί στην
πραγματικότητα να ζουν με παχυσαρκία, η οποία είναι μια χρόνια νόσος.
Όπως και πολλές άλλες χρόνιες νόσοι, η παχυσαρκία αναπτύσσεται
σταδιακά κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου. Υπάρχουν πολλοί
λόγοι που συμβαίνει κάτι τέτοιο, μερικοί από τους οποίους δεν
εμπίπτουν στη συνειδητή επίγνωση ή στον έλεγχό μας. Η ψυχολογία, η
γενετική, οι ορμόνες, τα επίπεδα στρες, η ποσότητα και η ποιότητα του
ύπνου, τα φάρμακα που παίρνουμε και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε
αποτελούν στο σύνολό τους παράγοντες οι οποίοι μπορούν να
διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Για την αποτελεσματική διαχείριση της παχυσαρκίας, το πρώτο βήμα
είναι να προσδιοριστούν οι αιτίες – οι οποίες διαφέρουν από άτομο σε
άτομο – και να καθοριστιουν οι πιθανοί τρόποι με τους οποίους μπορούν
να αντιμετωπιστούν ορισμένες από τις δυσκολίες.