Go to the page content
Obesitas behandelen

Wetenschappelijk bewezen opties voor gewichtsbeheersing

Of het nu gaat om gedragstherapie, anti-obesitasmedicatie of bariatrische chirurgie, er zijn verschillende manieren om obesitas te behandelen. Een getrainde zorgverlener kan helpen een specifiek plan voor je op te stellen om je gewicht te beheersen door een aantal behandelingen te combineren die op verschillende manieren werken.

2 min. leestijd

Obesitas is een complexe ziekte met veel oorzaken. Daarom is er volgens professor Arya Sharma: "Geen enkele beheersstrategie die voor alle patiënten werkt". Hij is de wetenschappelijke directeur van Obesity Canada en een arts die zich de afgelopen 20 jaar heeft gespecialiseerd in de behandeling van obesitas.

"Elk succesvol beheersplan omvat langetermijnstrategieën die patiënten helpen af te vallen en gewichtstoename te voorkomen", voegt hij toe. Mensen met obesitas hebben daarom een gepersonaliseerde behandeling nodig, dat speciaal voor hen is opgesteld.

Het plan kan een aantal verschillende behandelingsopties omvatten. En naarmate je vorderingen maakt in je gewichtsbeheersing kunnen verschillende soorten behandelingen meer of minder relevant worden. Daarom moet je plan tot gewichtsbeheersing afgestemd zijn op jouw behoeften en kan het na verloop van tijd worden aangepast.

Het vinden van een zorgverlener die is opgeleid in obesitas is de eerste stap. Steeds meer zorgverleners begrijpen de wetenschap achter de ziekte en hoe ze effectief te behandelen, dus geef niet op als het enige tijd kost om er één te vinden. Als je niet zeker weet hoe je een gesprek moet beginnen, dan kan deze gids je daarbij helpen.

Obesitas is een complexe ziekte met veel oorzaken en er is geen enkele aanpak die voor iedereen werkt.

-Freedhoff Y. & Sharma A.M. Best Weight, A practical guide to office-based obesity management, Canadian Obesity Network 2010

 

Laten we dus eens kijken naar enkele van de wetenschappelijk bewezen behandelingsmogelijkheden die zorgverleners aanbieden.*

 

Gezonde voeding - Inzicht in "Hoe" en "Waarom" als het gaat over je relatie met voeding

Vergeet het wonderdieet. Als het gaat over obesitas, kan verandering van het eetgedrag in elk opzicht veel meer betekenen dan simpelweg minder calorieën eten. In plaats daarvan zal je arts je eetpatroon in overweging nemen bij het opstellen van je gewichtsbeheersingsplan.

Is er bijvoorbeeld een specifiek tijdstip van de dag waarop je het risico loopt om veel of ongezond te eten?

Waar eet je normaal gezien? Eet je wanneer je je moe, gestrest of verdrietig voelt? En hoe ervaar je het voldaan gevoel na een maaltijd? Deze vragen bieden allemaal aanwijzingen om je te helpen een duurzamere relatie met voeding te ontwikkelen.

 

Verhoogde lichamelijke activiteit

Je hoeft niet elke dag een marathon te lopen. Om te beginnen kan een beetje extra beweging in je dagelijkse leven veel betekenen. Als je overdag veel zit, kan elk uur eens opstaan en een aantal minuten rondlopen een verschil maken. Net zoals naar de winkel stappen en de trap nemen, indien mogelijk.

Het gaat er om dat je een leuke manier vindt om elke dag fysiek actief te zijn. Het doel is 150 minuten lichaamsbeweging per week. Bouw dit langzaam op door geleidelijk aan nieuwe activiteiten toe te voegen aan je dagelijks leven waarvan je geniet en die je kan volhouden.

 

Gedragstherapie

Ons lichaam en onze geest zijn nauw verbonden met elkaar. Gedragstherapeuten werken met de psychologische aspecten van gewichtsbeheersing zodat je gedachtenpatronen, emoties en gedrag kunt identificeren die bijvoorbeeld voedselinname en verdere gewichtstoename bevorderen. Dit kunnen grote porties zijn en/of frequent snacken en/of eten/drinken als je geen honger heeft.

De focus hiervan is om je in staat te stellen vaardigheden te ontwikkelen om deze patronen te veranderen en je te helpen langdurig gewichtsverlies en gezondheidsvoordelen te handhaven.

 

Maaltijdvervangers/caloriebeperkend dieet

Maaltijdvervangers zijn voedingsproducten met een bepaalde hoeveelheid calorieën die essentiële voedingsstoffen, vitaminen en mineralen bevatten. Maaltijdvervangers bevatten doorgaans veel eiwitten en weinig vet en koolhydraten.

Maaltijdvervangers kunnen deel uitmaken van een klinisch begeleid dieetplan waarbij elke dag één of meer maaltijden worden vervangen door voeding of formules die een bepaald aantal calorieën bevatten, bijvoorbeeld tussen de 800 en 1200 calorieën per dag.

 

Geneesmiddelen tegen obesitas

Net zoals we onze lichaamstemperatuur niet kunnen beheersen met onze gedachten, kunnen we ook niet bewust enkele van de biologische processen beheersen die onze eetlust beïnvloeden. Dit is waar geneesmiddelen tegen obesitas een rol spelen, door in te spelen op deze verschillende biologische processen.

Verschillende geneesmiddelen werken op verschillende manieren. Sommige geneesmiddelen tegen obesitas helpen de eetlust te reguleren en voedselinname te beperken. Dit helpt je minder te eten en maakt het aanpassen van je levensstijl gemakkelijker.

Geneesmiddelen tegen obesitas kunnen ook helpen om gewichtstoename te voorkomen door de biologische reacties van je lichaam op gewichtsverlies, zoals aanhoudende honger, te beheersen.  Andere geneesmiddelen helpen je af te vallen door de manier waarop je lichaam voeding opneemt te veranderen. Bijvoorbeeld door de hoeveelheid vet die door je lichaam wordt opgenomen te beperken.

 

Bariatrische chirurgie

In het algemeen verminderen deze handelingen de eetlust en de hoeveelheid voeding die een persoon tijdens één maaltijd gemakkelijk kan eten. Er werd aangetoond dat er metabolische en hormonale veranderingen zijn, die een belangrijke rol spelen bij gewichtsbeheersing. 

 

Behandelingen vinden die voor jou werken

Je arts zal je helpen een gepersonaliseerd plan op te stellen voor gewichtsbeheersing. Maar ze kunnen niet voorspellen hoe je reageert op de verschillende behandelingen die ze aanbevelen. We zijn allemaal anders en dat betekent ook dat de manier waarop ons lichaam reageert op de behandelingen ook zeer individueel zal zijn.

Daarom kan je arts je plan voor gewichtsbeheersing geleidelijk aanpassen, afhankelijk van de reactie van je lichaam en je gezondheidsbehoeften.

Het gewichtsplateau

Ongeacht de behandelingen die deel uitmaken van je plan voor gewichtsbeheersing, zal het gewichtsverlies op een bepaald moment stoppen en afvlakken. Dit wordt ook wel het bereiken van een ‘gewichtsplateau’ genoemd. Het is een onvermijdelijk onderdeel van de weg naar gewichtsbeheersing die kan leiden tot frustratie en ontmoediging.

Het gewichtsplateau is echter het gevolg van natuurlijke aanpassingen aan gewichtsverlies (in evolutionaire termen is gewichtsverlies niet goed om te overleven en voort te planten). Het lichaam reageert er dus op door geleidelijk en vaak onbewust voedselinname te verhogen en het energieverbruik te vertragen. Studies hebben aangetoond dat dit jarenlang kan duren. Het is niet verwonderlijk dat 8 op de 10 mensen op lange termijn weer aankomen. Dit is een extra bewijs dat ons biologisch systeem, ondanks onze beste bedoelingen vaak een eigenheid heeft gecreëerd door miljoenen jaren aan natuurlijke selectie.

Mensen die het gewichtsplateau ervaren, zeggen vaak: “Wat heeft het voor zin? Dit werkt niet meer!” of “Ik zit vast. Aangezien mijn inspanningen geen resultaten meer opleveren, kan ik er evengoed mee stoppen".

Maar wat we vaak niet beseffen is dat het handhaven van gewichtsverlies een enorme inspanning en prestatie op zich is. 

En vergeet niet dat de behandelingen die je volgt misschien wel werken om het biologische systeem te ’temmen’, zelfs wanneer je geen bevorderlijke resultaten ziet op de weegschaal. Maar wat als het gewichtsverlies dat je hebt bereikt niet voldoende is om de verbeteringen in de gezondheid of levenskwaliteit te zien? Wel, je zou trots moeten zijn op de inspanningen en de vastberadenheid die je hebt getoond voor wat je hebt bereikt. Doe zo voort en maak een afspraak met je arts om je plan voor gewichtsbeheersing te bekijken om te zien of de behandeling moet worden geïntensifieerd of aangepast.

 

* Sommige behandelingen kunnen bijwerkingen hebben. Deze informatie mag niet worden opgevat als advies of aanbeveling voor een behandeling. Raadpleeg altijd je zorgverlener voor advies over een behandeling.

Obesitas is een complexe ziekte met veel oorzaken. Daarom is er volgens professor Arya Sharma: “Geen enkele strategie die voor alle patiënten werkt”. Hij is de wetenschappelijke directeur van Obesity Canada en een arts die zich de afgelopen 20 jaar heeft gespecialiseerd in de behandeling van obesitas.

“Elk succesvol beheersplan omvat langetermijnstrategieën die patiënten helpen af te vallen en gewichtstoename te voorkomen”, voegt hij toe. Mensen met obesitas hebben daarom een gepersonaliseerde behandeling nodig, dat speciaal voor hen is opgesteld.

Het plan kan een aantal verschillende behandelingsopties omvatten. En naarmate je vorderingen maakt in je gewichtsbeheersing, kunnen verschillende soorten behandelingen meer of minder relevant worden. Daarom moet je plan tot gewichtsbeheersing afgestemd zijn op je behoeften en kan het na verloop van tijd worden aangepast.

Het vinden van een zorgverlener die is opgeleid in obesitas is de eerste stap. Steeds meer zorgverleners begrijpen de wetenschap achter de ziekte en hoe ze effectief te behandelen, dus geef niet op als het enige tijd kost om er één te vinden. Als je niet zeker weet hoe je een gesprek moet beginnen, dan kan deze gids je daarbij helpen.

 

Referenties
  • Puhl RM & Heuer CA. Obesity Stigma: Important Considerations for Public Health. American Journal of Public Health 2010; 100:6:1019-1028.
  • Freedhoff Y & Sharma AM. Best Weight – A practical guide to office-based obesity management. Canadian Obesity Network 2010.
  • Wadden TA et al. Overview of the Treatment of Obesity in Adults. In: Thomas A. Wadden & George A. Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018;283-308.
  • Kushner RF & Kahan S. The Emerging Field of Obesity Medicine. In: Thomas A. Wadden & George A. Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018;413-452.
  • Berthoud H, Münzberg H., & Morrison, C.D. Blaming the brain for obesity. Gastroenterology 2017; 152(7):1728-1738.
  • Empower your health: Guide to physical activity. American Association of Clinical Endocrinologists. https://www.empoweryourhealth.org/sites/all/files/EmPower-Physical-Activity-Guide.pdf [Accessed July 2019].
  • Gomez-Rubalcava S, Stabbert K & Phelan S. Behavioral Treatment of Obesity. In: Thomas A Wadden & George A Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018.
  • Forman E & Butryn M. Effective Weight Loss: An Acceptance-Based Behavioral Approach - Treatments That Work (Workbook Ed.). New York: Oxford University Press 2016.
  • Butryn ML, Webb V & Wadden TA. Behavioral treatment of obesity. Psychiatric Clinics 2011; 34(4):841-859.
  • Li M & Cheung BMY. Pharmacotherapy for obesity. British Journal of Clinical. Pharmacology 2009; 68:804–810.
  • Stefanidis A & Oldfield BJ. Neuroendocrine mechanisms underlying bariatric surgery: Insights from human studies and animal models. Journal of Neuroendocrinology 2017; 29:e12534.
  • Schmidt JB et al. Effects of RYGB on energy expenditure, appetite and glycaemic control: a randomized controlled clinical trial. International Journal of Obesity 2016; 40:281–290.
  • Xulong S et al. From Genetics and Epigenetics to Precision treatment of obesity. Gastroenterology Report 2017; 5(4):266–270.
  • Vanwormer FM et al. Weight-Loss Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Weight-Loss Clinical Trials with a Minimum 1-Year Follow-Up. J Am Diet Assoc. 2007; 107:1755-1767.
  • Rosenbaum M et al. Long-term persistence of adaptive thermogenesis in subjects who have maintained a reduced body weight. Am J Clin Nutr 2008; 88:906–912.
  • Schwartz A & Doucet É. Relative changes in resting energy expenditure during weight loss: a systematic review. Obesity Reviews 2010; 11:531–547.
  • Hall KD & Kahan S. Maintenance of lost weight and long-term management of obesity. Medical Clinics of North America 2018; 102(1):183-197.
  • Tsai AG & Wadden TA. Treatment of Obesity in Primary Care. In: Thomas A Wadden & George A Bray (eds.). Handbook of Obesity Treatment. New York: Guilford Press 2018; 453-465.
  • Boulé NG & Prud’homme D. Physical activity in obesity management. https://obesitycanada.ca/wp-content/uploads/2021/05/9-Physical-Activity-v3-with-links.pdf [Accessed 21 March 2022].
  • Effective psychological and behavioural interventions in obesity management. https://obesitycanada.ca/guidelines/behavioural/ [Accessed 21 March 2022].
  • Bariatric surgery. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/bariatric-surgery/about/pac-20394258 [Accessed 21 March 2022].

Een gesprek voeren: 10 vragen voor je arts

Deze tien vragen kunnen helpen om een dialoog te starten en om meer te weten te komen over welke behandelingsmogelijkheden er bestaan.

Was dit nuttig voor jou?

Misschien vind je dit ook interessant

BE22CO00090 Mar 2023